Domyślamy się, że niektórzy z Was to projektanci. I pewnie jako projektanci musicie czasem przetestować swoje założenia i projekty pod kątem użyteczności. Na pewno stykacie się też z klientami przed rozpoczęciem prac nad serwisem czy aplikacją, a może macie nawet okazję poznać docelowych użytkowników? Jeśli jesteście trochę zieloni w temacie metod badawczych i testowania użyteczności na użytkownikach – ten tekst jest dla Was.
Proces Projektowy UX
Zacznijmy od podstaw. W procesie projektowym przede wszystkim musicie poznać swoich użytkowników i dowiedzieć się, jak myślą, co czują, czego potrzebują i jak się zachowują. Na podstawie tej wiedzy możecie przejść do wymyślania pomysłów i możliwych rozwiązań, a na końcu tworzyć prototypy i testować je na użytkownikach. 
Badania są integralną częścią procesu projektowego. Mogą być wykonywane przed lub po zaprojektowaniu jakichś rozwiązań. Badania są niezbędnym elementem przy tworzeniu świetnego UX. Pamiętajcie – celem badań jest poznanie interakcji pomiędzy użytkownikiem a produktem. Dzięki badaniom dowiecie się jak użytkownicy korzystają z Waszego produktu i jak można tę interakcję poprawić.
Metody Badawcze
Jest wiele metod badawczych, których możecie użyć. Wszystko zależy od tego, na jakie pytania chcecie sobie odpowiedzieć i co chcecie zyskać. Można wyróżnić dwa zasadnicze typy badań: jakościowe i ilościowe.
Badania Jakościowe
Na wczesnym etapie procesu badawczego powinniście skupić się na metodach jakościowych. Metody te są stosowane gdy tak naprawdę nie wiemy jeszcze wiele o naszych użytkownikach, lub gdy dopiero zaczynamy projekt. Na tym etapie będziecie poznawali userów, rozmawiali o emocjach i o tym jak się zachowują. Będziecie pracować na małych grupach użytkowników mając z nimi maksimum interakcji. Można powiedzieć, że metody jakościowe to jak serce, a nie rozum 😉 Chodzi głównie o znalezienie problemu.
Jest parę narzędzi/metod mieszczących się w kategorii badań jakościowych*:
* Niektóre narzędzia i metody badawcze umieszczone są gdzieś na środku spectrum obrazującego metody jakościowe i ilościowe, ponieważ ich przynależność do jednej lub drugiej grupy jest zależne od kontekstu. Najlepsze rezultaty uzyskacie łącząc różne metody i – co nie powinno być dla nikogo zaskoczeniem – zadając właściwe pytania.
Eye Tracking / Mouse Tracking / Heatmapy
Narzędzia śledzenia ruchu gałek ocznych, ruchu myszki i heatmapy pokażą Wam gdzie dokładnie użytkownicy klikają i gdzie patrzą. Dzięki temu możecie stworzyć ścieżki czy też wzory poruszania się użytkownika. To pozwoli Wam zrozumieć, gdzie należy umieścić np. najważniejsze treści. Wadą tej metody jest brak kontekstu – nie odpowiada ona dlaczego użytkownik klika w ten przycisk lub właśnie tam kieruje swój wzrok.
Parę fajnych narzędzi eye i mouse trackingowych oraz heatmapy:
Crazy Egg
30 dniowy okres próbny, ceny zaczynają się od $9.
Clicktale
Clicktale umożliwi Wam przeanalizowanie zachowania użytkowników na stronie – gdzie klika, gdzie scrolluje i ile z nich kliknęło tam, gdzie chcieliście. Musicie poprosić o demo.
Eyes Decide
Sprawdź gdzie użytkownicy patrzą i klikają. Przy pomocy Eyes Decide wygenerujesz też heatmapy. – wersja beta jest darmowa.
Wywiady
Zaplanujcie wywiady face to face najlepiej jak potraficie, i zdecydujcie przed rozpoczęciem sesji co chcecie osiągnąć, i na jakie pytania chcecie uzyskać odpowiedzi. Absolutnie nie polecamy freestyle’ów 😉 Zbudujcie personę w celu określenia użytkownika i wybierajcie mądrze ludzi do testów.
I najważniejsza zasada:
Nigdy nie pytaj użytkownika o to czego chce — Erika Hall, Just Enough Research
Zamiast tego pytaj go: Dlaczego? (Dlaczego jest to dla Ciebie trudne? Dlaczego tam kliknąłeś?)
Prototype testing
Zaprojektujcie prototyp i dajcie przetestować go użytkownikom. W ten sposób dowiecie się w bardzo szybki sposób co jest nie tak z waszą aplikacją, stroną czy produktem przed jakąkolwiek implementacją. Porównanie narzędzi do prototypowania znajdziecie tutaj. Prototypowania to ogromna oszczędność czasu i świetna droga do wyłapania błędów typu Site Flow.
Badania Ilościowe
Badania ilościowe to metody badawcze przeprowadzane najczęściej na końcu procesu projektowego User Experience. Nawiązują one do liczb i odpowiadają na pytania takie jak: Ile stron użytkownik odwiedził? Ile czasu spędził na stronie? Będziecie raczej pracowali z dużą liczbą użytkowników mając z nimi mniej interakcji niż w przypadku badań jakościowych. Często będziecie takie badania przeprowadzali zdalnie. Badania ilościowe to przede wszystkim optymalizacja już istniejących serwisów czy produktów. Wyniki są policzalne i łatwe do przeanalizowania.
Narzędzia pomocne przy przeprowadzaniu badań ilościowych:
Testy A/B
Metoda testów A/B jest pomocna w momencie, w którym nie jesteście pewni, która opcja sprawdza się lepiej. (konwertuje, jest bardziej klikalna itp)
A/B Test Master
Program analizuje historię użytkownika i na tej podstawie wybiera odpowiednią wersję layoutu/CTA/kolorów powodujących osiągnięcie celu. Ceny zaczynaja się od $99 miesięcznie.
PickFu
Na stronie ładujecie dwa obrazki i dostajecie natychmiastowy feedback, który bardziej podoba się użytkownikom. Plan na start kosztuje $49, ale można kupić pojedynczy A/B Test za $20.
Optimizely
Dzięki optimizely zoptymalizujecie swój content do grup docelowych i sprawdzicie co działa najlepiej. Cenniki i plany są „dopasowane do potrzeb klienta” – wystarczy wysłać im e-mail, aby dowiedzieć się ile Was to będzie kosztowało.
Convert
Rozbudowane narzędzie do wykonywania testów A/B z konwersją i śledzeniem przychodów, zintegrowany z Google Analytics. 15 dni bezpłatnego okresu próbnego. Plany zaczynają się od $ 9. Video możecie obejrzeć tutaj.
Usability Hub Preference Test
Usability.gov oferuje wiele różnych testów, jednym z nich jest badanie preferencji. Przesyłacie projekty, a użytkownicy wybiorą ulubioną wersję, podobnie jak na PickFu. Konto Basic jest darmowe.
Surveys
Google Consumer Surveys
Qualaroo.com
Badanie przy pomocy Qualaroo pozwala na zadanie pytania w dowolnym momencie odwiedzającemu stronę, którą badacie, dzięki czemu szybko dostaniecie feedback. Ceny zaczynają się od 63 $ miesięcznie.
Survey Monkey
SurveyMonkey pozwala tworzyć ankiety i sondaże. Plan podstawowy jest darmowy i pozwala Wam zadać maksymalnie 10 pytań i uzyskać 100 odpowiedzi.
Google Analytics
Potężne narzędzie do mierzenia ruchu na stronie, monitorowania zachowań i przepłwu, czasu spędzonego na stronie, stron wyjścia i wejścia i wiele, wiele innych.
Moderowane i Niemoderowane zdalne badania użyteczności
Wiele razy będziecie przeprowadzać też badania zdalne, czyli takie, w którym nie macie bezpośredniego kontaktu z użytkownikiem. Badania zdalne mogą być moderowane, czyli kiedy badacz i użytkownik są w tym samym czasie online lub niemoderowane, czyli takie, w których użytkownik działa sobie niezależnie. Narzędzia do badań zdalnych wychwytują zachowanie użytkownika na stronie podczas wykonywania zadań (np. Zapisz się do newslettera, Kup niebieskie adidasy, rozmiar 38). Metody te są bardzo przydatne w momencie w którym chcemy sprawdzić, czy nasza architektura informacji czy layout sprawdza się w 100%. Dzięki badaniom zdalnym możemy przeanalizować zachowania wielu użytkowników z całego świata.
Narzędzia do badań zdalnych co niestety dość drogie, dlatego należy postawić sobie cele przed ich rozpoczęciem. Co chcecie zbadać, co zaobserwować? Następnie zdecydujcie czy chcecie testować ludzi, którzy korzystają już z Waszego serwisu/aplikacji czy może chcecie obserwować zachowanie potencjalnych użytkowników? (Więcej info na temat zdalnych badań na UX Magazine tutaj)
Lista narzędzi do testowania zdalnie:
Open Hallway
Otrzymacie nagrania użytkowników korzystających z Waszych serwisów – nie musicie instalować żadnego softu. Ceny: $35 za test, lub plan za $299 miesięcznie.
Try My UI
Przez Try My UI obejrzycie video ludzi korzystających z portali i sprawdzicie co im nie pasuje i gdzie się gubią. Case Study od Zomato do obejrzenia tutaj. TMU korzysta z softu Open Hallway, więc ceny są takie same – 35 dolarów za test.
Loop11
Loop11 jest potężnym narzędziem do testowania użyteczności. Przetestujecie nieograniczoną liczbę stron internetowych, zadacie nieograniczoną liczbę pytań/zadań do wykonania i zaprosicie aż 1000 użytkowników do uczestnictwa w badaniu. Loop11 umożliwia testowanie na urządzeniach mobilnych. Ceny zaczynają się od $158 miesięcznie dla projektów non profit.
UsabilityHub
Zestaw różnych testów do pomiaru skuteczności stron. Pakiet 5 testów w skład którego wchodzą: 5-sekundowy test (w którym użytkownik widzi stronę tylko przez 5 sekund), badanie klikalności, test nawigacji, formularz z pytaniami i test preferencji jest w koncie podstawowym darmowy.
WhatUsersDo
Sprawdcie jak użytkownicy radzą sobie z zadaniami jakie dla nich przygotujecie. What Users Do testuje na userach z Wielkiej Brytanii, USA, Francji, Niemczech i Holandii. Ceny zaczynają się od 140 funtów miesięcznie za 5 wideo.
Sprawdźcie jak to wygląda tutaj.
User Testing
Bardzo podobny do What Users Do – na User Testing otrzymacie video z audio od waszych użytkowników. Ceny od $49 za jedno video.
Userlytics
Userlytics pozwala przetestować użyteczność aplikacji mobilnych i wersji desktop. Elastyczne ceny uzależnione od działalności i liczby testów.
VerifyApp
Dzięki VerifyApp w szybki sposób zgromadzicie i przeanalizujecie zwrotne video od użytkowników testujących Wasze ekrany i mockupy.
The User is Drunk
Hej, a dlaczego by nie przeprowadzić jakiegoś alternatywnego badania użyteczności? Motto Richarda z The User is Drunk to: „Twoja strona powinna być tak funckjonalna i prosta że nawet pijany może z niej korzystać.” Trudno się nie zgodzić, prawda? 😉 Cóż, możecie zapłacić Richardowi a on się upije i Waszą stronę przetestuje 🙂
Ilu użytkowników musicie przebadać?
Jacob Nielsen z Nielsen Norman Group w 2000 napisał artykuł, w który opisuje, że potrzebujecie tylko 5 użytkowników do przeprowadzenia badań użyteczności. Twierdzi też, że do pomyślnych rezultatów testów Eye Trackingowych potrzebujecie 39 użytkowników, a do badań jakościowych – 20.
Więcej na temat badań:
Nielsen Norman Group
Design Research Quarterly Archives
An introduction to user research techniques
A jak wyglądają Wasze badania użyteczności? 🙂